Tục lệ tảo mộ trong Tiết Thanh minh là một trong những phong tục mang ý nghĩa tâm linh của người Việt. Tảo mộ Tiết Thanh minh có ý nghĩa gì? Những điều kiêng kỵ khi đi tảo mộ cần lưu ý? Hãy cùng Đá Mỹ Nghệ Ninh Bình tìm hiểu về tục lệ này trong bài viết dưới đây nhé!
1. Tiết Thanh minh năm 2023 rơi vào ngày nào?
Tiết Thanh Minh năm 2023 bắt đầu từ ngày 5/4/2023 Dương Lịch đến ngày 20/4/2023 Dương lịch. Âm lịch rơi vào ngày 15/02/2023 đến ngày 01/03/2023 Âm Lịch.
Tết Thanh Minh là ngày đầu tiên của Tiết Thanh minh, sau ngày Lập Xuân 60 ngày. Năm 2023, Tết Thanh Minh thông thường rơi vào ngày 5/4 dương lịch tùy từng năm.
Người ta thường nghĩ rằng Tết Thanh Minh luôn rơi vào tháng 3 âm lịch. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay người ta tính các tiết khí theo dương lịch. Năm Quý Mão là năm nhuận – tháng 2 – có 2 tháng 2. Nên Tiết Thanh Minh nhằm vào ngày 15 tháng 2 âm lịch chứ không phải tháng 3.
Thanh Minh là 1 trong 24 tiết khí theo lịch của người Đài Loan, Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên và Việt Nam. Tính theo lịch từ đầu năm thì Tiết Thanh minh đứng thứ 5 sau Tiết Lập xuân, Vũ thủy, Kinh trập, Xuân phân.
Tiết tảo mộ là khoảng thời gian tiết trời ôn hòa, trong sáng, không khí mát mẻ dễ chịu, vạn vật sinh sôi, tươi tốt. Đây cũng là thời điểm thích hợp để người Việt tỏ lòng thành kính với tổ tiên và người thân đã khuất bằng việc trùng tu mồ mả, bởi Tết Thanh Minh là dịp để trở về nguồn cội.
2. Nguồn gốc lịch sử về Tiết Thanh minh
Chắc hẳn các bạn đã hiểu về khái niệm và ý nghĩa của Tiết Thanh Minh là gì, vậy hãy cùng Đá Mỹ Nghệ Ninh Bình tìm hiểu Tiết Thanh Minh có nguồn gốc lịch sử từ đâu nhé!
Tiết Thanh Minh có nguồn gốc đến từ Trung Quốc. Chuyện xưa kể lại rằng, vua Tấn Văn Công, đời Xuân Thu, nước Tấn gặp nạn nên phải lưu vong nay đây, mai đó. Hiền sĩ Giới Tử Thôi theo chân vua giúp đỡ, hiến tế mưu kế.
Đi đường dài ngày, lương thực cạn, Giới Tử Thôi đã cắt thịt đùi của mình để dâng lên cho vua. Khi vua biết được sự thật đã cảm kích vô cùng. Giới Tử Thôi theo chân vua lưu vong 19 năm trời.
Sau này, vua Tấn lấy lại ngôi vị, thưởng rất hậu hĩnh cho những người có công nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi không oán giận mà nghĩ những công lao của mình là nghĩa vụ phải làm. Giới Tử Thôi liền đưa mẹ lên núi Điền Sơn ở ẩn.
Về sau, vua Tấn nhớ lại công ơn của Giới Tử Thôi liền cho người đi tìm. Giới Tử Thôi quyết không ra khỏi núi để lĩnh thưởng. Vua Tấn đã cho lệnh đốt rừng buộc Giới Tử Thôi phải ra. Thế nhưng, Giới Tử Thôi quyết không chấp thuận mệnh lệnh dẫn đến kết cục cả 2 mẹ con đều chết cháy.
Vua thương xót nên hạ lệnh trong dân gian không được đốt lửa 3 ngày từ 3/3 đến mồng 5/3 âm lịch hàng năm, chỉ ăn đồ nguội để tưởng nhớ công ơn Giới Tử Thôi. Từ đó, ngày 3/3 hàng năm trở thành ngày tết Hàn thực.
Từ thời Lý, dân tộc ta đã đón Tết Hàn Thực nhưng ý nghĩa của ngày Tết này đã có nhiều thay đổi, mang đậm màu sắc truyền thống phù hợp với tâm lý và đời sống sinh hoạt của người Việt. Tết Hàn thực, Người Việt Nam không kiêng đốt lửa nhưng dùng bánh trôi, bánh chay thay cho đồ ăn nguội với ý nghĩa tượng trưng cho sự nguội lạnh, tiết thực. . Vì vậy, người Việt Nam còn gọi Tết Hàn thực bằng một cái tên khác là Tết bánh trôi – bánh chay.
3. Tại sao có tục tảo mộ ngày Tiết Thanh minh?
Tục lễ tảo mộ trong tiết thanh minh là dịp để con cháu người Việt hướng về cội nguồn, tổ tiên. Dù ở đâu, những người con Việt Nam cũng cố gắng đến mùng 3/3 âm lịch về cùng gia đình đi tảo mộ. Những ngôi mộ của tổ tiên sẽ được dọn dẹp sạch sẽ cỏ, vun thêm đất mới, thắp hương dâng lễ để thể hiện lòng thành với người đã khuất.
Thông thường vào ngày trước Tiết Thanh Minh, gia đình nào cũng chuẩn bị đồ tảo mộ, dâng hương, đèn, bánh trái, hoa… và các món ăn ngon. Ngày tảo mộ, người ta cầm xẻng, cuốc ra nghĩa trang để lấp mộ, nhổ bỏ cỏ dại, bụi rậm che khuất mồ mả, đồng thời đề phòng rắn rết, chuột đào gai, làm ổ, dụ gia súc đến phá phách, quấy nhiễu, xâm phạm cô hồn. của người chết.
Khi ngôi mộ được hoàn thành, người ta bắt đầu dọn dẹp nó. Tiếp đó, những người bốc mộ sẽ thắp hương và đặt lễ để cúng mộ, dâng những bài văn khấn thanh minh đến những người thân đã khuất.
Ngày tảo mộ không chỉ có người lớn mà trẻ em cũng được cho ra mộ để thờ cúng tổ tiên, họ hàng, không chỉ ghi nhận mồ mả, tiếp tục truyền thống uống nước mà còn dần dần học cách chấp nhận và tiếp nối các phong tục truyền thống.
Trong tiết Thanh minh, người Việt Nam không chỉ trông nom, thắp hương cho mộ phần người thân trong gia đình mà còn giúp dọn dẹp những ngôi mộ bỏ hoang hoặc ít người viếng thăm và thắp hương thể hiện lòng nhân ái, sẻ chia. .. mồ mả có thể sưởi ấm, đỡ cô đơn buồn tủi.
Những người ở xa quê, không có điều kiện về quê đúng vào dịp Tiết Thanh Minh thì có thể thu xếp về tảo mộ trong bất cứ ngày nào trong dịp này.
4. 11 điều kiêng kỵ cần tránh khi đi tảo mộ
Sau đây là 11 điều cần kiêng kỵ khi đi tảo mộ trong tiết thanh minh:
- Khi đi thực hiện tục lệ tảo mộ trong tiết thanh minh nên đi những con đường lớn. Tránh đi những con đường nhỏ, hẻo lánh. Vì theo quan niệm những con đường này thường mang theo tà khí.
- Khi đi tảo mộ phải thể hiện lòng cung kính, chân thành. Nếu xung quanh có mộ thì khi tảo mộ không được làm vương vãi đất đá, ảnh hưởng đến ngôi mộ khác.
- Phần mộ tổ tiên cần được quét dọn cỏ dại, thêm đất và hoa mới. Phía sau mộ cũng cần được dọn dẹp thoáng đãng, sạch sẽ.
- Tục lệ tảo mộ trong tiết thanh minh cần lưu ý không giẫm đạp lên phần mộ khác nếu không sẽ mang lại xui xẻo.
- Phụ nữ đang trong thời kỳ hành kinh và mang thai thì không nên đi tảo mộ.
- Những người có cơ địa yếu khi về nhà nên bước qua chậu lửa, rắc nước lá bưởi để xua tan năng lượng xấu.
- Tục lệ tảo mộ trong tiết thanh minh không khuyến khích con cháu tụ tập và chụp ảnh ở ngôi mô.
- Khi tảo mộ cần xem xét 4 phía xung quanh mộ thật kỹ. Nếu có chỗ trũng nên lấp lại để tránh nước vào mộ gây ảnh hưởng không tốt cho con cháu đời sau.
- Tiết Thanh minh không nên đi đêm vì những ngày này âm khí nặng. Khi đi đêm cần mang theo những vật tránh tà.
- Không nên đùa giỡn xung quanh mộ.
- Cấm kỵ tuyệt đối việc nói bậy, đùa cợt trước những ngôi mộ.
Trên đây, các bạn đã được tìm hiểu tảo mộ ngày nào và tục lệ tảo mộ trong tiết thanh minh. Tảo mộ là một trong những nét đẹp văn hóa lâu đời tại Việt Nam. Đây là dịp để con cháu tưởng nhớ về cội nguồn, tổ tiên. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tục lệ này.
