Ngày nay, hầu hết tại các hạng mục công trình đình, chùa, miếu mạo, lăng mộ, từ đường bạn đều có thể bắt gặp cổng đá và đây cũng bộ phận kiến trúc đầu tiên khi bước vào công trình. Cổng đá có rất nhiều loại. Tuy nhiên, tùy thuộc vào từng loại công trình mà cổng đá cũng có sự chế tác, thiết kế thi công lắp đặt và xây dựng khác nhau.
»» Xem thêm
- Giới thiệu 70 mẫu hàng rào lan can đá tự nhiên đẹp nhất.
- Mẫu bia đá nhà thờ, đình làng, đình chùa đẹp
- Những mẫu Rồng bậc thềm đẹp cho nhà thờ, đình làng, chùa miếu..
- Lăng mộ giả đá là gì?
- Tham khảo những mẫu lăng mộ đá Ninh Bình đẹp
Mục lục bài viết:
- Giới thiệu về cổng đá
- Ý nghĩa cổng đá trong đời sống văn hóa
- Tìm hiểu các mẫu cổng đá đẹp
- Vị trí xây dựng của cổng đá
- Các chất liệu thường dùng cho cổng đá
- Những hoa văn nào thường được điêu khắc trên cổng đá?
- Các mẫu cổng đá đẹp tại Đá Mỹ Nghệ Ninh Bình
- Giá cổng đá Ninh Bình
Giới thiệu về cổng đá
Từ xa xưa, trong các công trình đình chùa, miếu mạo, lăng mộ, nhà thờ, cổng làng, từ đường,… cổng đá đã là một phần không thể thiếu và cho tới ngày nay, tầm quan trọng của các mẫu cổng đá đẹp cũng không có gì thay đổi.
1. Cổng đá là gì?
Với các công trình tâm linh, nghệ nhân thường sử dụng cổng đá tứ trụ hay còn gọi là cổng tam quan đá. Còn với những mẫu cổng có hai chân cột đá đơn giản hơn (có thể có mái che hoặc không) được sử dụng để làm cổng nhà riêng.
Các mẫu cổng đá đẹp thường được làm từ các loại đá nguyên khối khác nhau như granite, đá nhân tạo, đá xanh, đá vàng hoặc đá trắng. Mỗi loại đá lại có những đặc tính và ưu nhược điểm khác nhau. Vì vậy, tùy theo mục đích sử dụng, công trình, nhu cầu mà các bạn có thể lựa chọn cổng đá nguyên khối cũng như chất liệu cổng, kết hợp với cuốn thư đá cho phù hợp.
Hiện nay, các họa tiết trên đồ mỹ nghệ bằng đá cũng rất đa dạng. Với các công trình tâm linh như mẫu cổng nhà thờ họ, đình chùa,… thì người ta thường chạm khắc hoa văn rồng phượng hoặc là chạm cảnh. Còn các công trình biệt thự, nhà ở riêng chỉ nên chạm khắc cảnh tùng trúc cúc mai đơn giản chứ không nên chạm rồng phượng.
2. Cổng tam quan là gì?
Tam quan là từ Hán Việt, có nghĩa là ba lối đi. Cổng tam quan là loại cổng với một cổng lớn ở giữa và hai cổng nhỏ tạo lối đi ở hai bên. Kiến trúc cổng đá này có thể nhìn thấy ở nhiều nước phương Đông, bao gồm cả Việt Nam.
Theo văn hóa phong kiến thời xưa, cổng lớn chỉ dành cho những người quyền cao chức trọng, hoặc mở trong các dịp lễ quan trọng. Thông thường, người ta chỉ đi bằng hai cổng nhỏ.
Các ghi chép đã ghi nhận sự xuất hiện của cổng tam quan từ thời Lý Trần trong các đền miếu chùa chiền. Trong suốt chiều dài lịch sử, cổng tam quan là thành phần không thể thiếu đối với kiến trúc Việt Nam.
3. Trụ biểu là gì?
Trụ biểu là một biến thể của cổng tam quan, được thiết kế theo kiểu bốn cột không mái che, và tạo thành ba lối đi. Hình dạng phổ biến của trụ biểu là hai trụ ở giữa cao hơn so với trụ ở hai bên.
Trụ biểu là lối kiến trúc thường thấy ở các lối ra vào sân đình cổ xưa tại Huế. Chất liệu chính là đá, cùng với hình dáng cao vút của trụ biểu mang là biểu tượng cho sự vững chắc, bền bỉ, bảo vệ cho vùng đất.
Phần trên của trụ có hình nhọn, thường được trang trí bằng hình hoa sen, đèn lồng hoặc cổ lâu. Phần cột đá ở dưới có hình chữ nhật trụ, được chạm khắc các câu đối bằng tiếng Hán phồn thể. Người ta thường viết các câu với nội dung cầu nguyện sự may mắn, hoặc viết về chiến công của làng dưới.
Các cổng làng xưa đều xây theo lối trụ biểu, là kiến trúc cao nhất làng, có thể nhìn thấy từ xa. Một số làng xây đình làng khá nhỏ nhưng trụ biểu vẫn được đầu tư chăm chút để thể hiện tinh thần của dân làng và sự uy nghiêm của làng.
Ý nghĩa cổng đá trong đời sống văn hóa
Trong văn hóa lịch sử
Cổng tam quan được xây dựa trên thuyết Tam tài, với cổng chính ở giữa dành cho vua chúa, cổng bên trái dành cho quan văn, bên phải dành cho quan võ. Do đó, cổng nhỏ ở hai bên là lối đi chính thay vì cổng giữa. Đó cũng là lý do cổng tam quan được xây dựng ở cổng làng, đình chùa và miếu tự để làm cổng đón vua chúa giá lâm.
Riêng cổng đá ở Huế thì sẽ được chia thành năm cổng – ngũ quan môn do có sự phân chia giai cấp rõ ràng. Cửa lớn chính giữa là lối đi của vua, các cửa tiếp theo từ trong ra ngoài lần lượt dành cho quan lại và binh lính.
Trong đời sống
Cổng tam quan được người trong làng hoặc dòng họ chọn với ý nghĩa tưởng nhớ các bậc bề trên và giữ gìn nét đẹp văn hóa lâu đời. Người ta chọn các họa tiết tâm linh, phong thủy để khắc trên cổng đá, nhằm cầu mong sự may mắn và bình an đến với người dân trong vùng.
Trong đạo Phật
Cổng đá tam quan còn mang những ý nghĩa về tôn giáo rất đặc biệt. Trước tiên là về Phật giáo. Phật giáo có ảnh hưởng rất lớn đến cổng tam quan.
Theo quan niệm Phật giáo, cổng tam quan đại diện cho “tam quan” của nhà Phật là “hữu quan” (sắc), “không quan” (không – vô thường) và “trung quan” (sự kết hợp giữa sắc và không). Ngoài ra, còn một cách hiểu khác, cổng tam quan là cổng điện Tam Bảo (Phật – Pháp – Tăng).
Đối với nhánh Phật giáo Thiền Tông, cổng tam quan là đại diện của cửa Vô Không, cửa Vô Tác và cửa Vô Nguyện – các cánh cửa dẫn đến cõi niết bàn. Tuy nhiên, chùa phái Thiền Tông không xây cổng tam quan ở lối ra vào.
Ở các nước có sự kết hợp giữa Phật giáo và Nho giáo thì chùa chiền mới có xây cổng tam quan. Đối với các quốc gia Phật giáo khác như Ấn Độ, Thái Lan, Myanmar, Lào, Cambodia, Tây Tạng… ta không thể tìm thấy lối kiến trúc này.
Theo quan niệm phong thủy, cổng bên trái cửa chùa là Thanh Long, bên phải là Bạch Hổ. Khách viếng chùa đi vào bên trái và ra về ở bên phải, với mong ước rước phúc đức từ chùa về nhà.
Trong đạo Cao Đài
Ta có thể nhìn thấy kiến trúc cổng đá tam quan trong hầu hết các công trình Thánh Thất của đạo Cao Đài. Các Thánh Thất lớn thường có nhiều cổng tam quan, điển hình như Tòa Thánh Tây Ninh có đến 12 cổng.
Tìm hiểu các mẫu cổng đá đẹp
1. Cổng làng bằng đá đẹp
Cổng làng là cổng được đặt ở ngay đầu làng, giúp phân biệt, ngăn chia làng này với làng khác. Đây được coi là một công trình văn hóa, biểu tượng và phân biệt giữa các làng.
Thông thường, cổng làng có kiến trúc khá đơn giản, sở hữu vẻ đẹp rất bình dị, đặc trưng của làng quê. Và vật liệu chủ yếu được lựa chọn để xây dựng cổng làng ngày nay là đá tự nhiên.
2. Cổng chùa bằng đá đẹp nhất
Cổng đá hay cổng tam quan đá là tên gọi khác của cổng chùa bằng đá. Vật liệu thường dùng để làm cổng chùa là đá xanh tự nhiên cao cấp Ninh Vân. Cổng chùa được xây dựng lên gồm 3 lối đi với hai lối bên bằng nhau và lối giữa cũng là lối đi chính lớn nhất. Vách cổng được làm bằng đá.
Sở dĩ cổng chùa bằng đá gồm 3 cửa là bởi người xưa dựa vào thuyết tam tài. Theo quy định, chỉ có vua mới được đi cửa chính, còn quan văn và quan võ sẽ đi 2 cửa bên. Sau này, khi làm cổng chùa tam quan, các chùa cũng lấy theo khuôn phép này để đón vua quan, người dân đi lễ Phật. Trừ trường hợp có lễ hội lớn cửa chính của chùa mới được mở còn bình thường chỉ mở hai cửa bên để mọi người đi lại.
3. Cổng đình, cổng đền đẹp
Rất nhiều đình, đền tại Việt Nam cũng có cổng để tạo nên một công trình kiến trúc tổng thể hoàn thiện. Hơn nữa, người ta quan niệm nhà có cổng thì đình, đền làng cũng vậy. Hơn nữa, đình làng thường được xem là nơi cư ngụ của Thành Hoàng trong làng, do đó nên cần xây cổng.
Đối với những ngôi đình, đền cổ, cổng làng sẽ được đặt ở giữa đình và trước mặt đình là ao đình. Sau khi bước vào cổng sẽ có một bình phong được đặt để tránh cho khí xấu ô uế có thể vào bên trong.
Tùy từng nơi mà đình, đền có thể được xây hoặc không. Cổng đình, đền phần lớn được làm theo cấu trúc tam quan bằng vật liệu đá, gạch hoặc gỗ. Tuy nhiên, do chất liệu gỗ có độ bền không cao nên ít được lựa chọn.
4. Cổng đá nhà thờ họ
Nhà thờ họ – còn được biết đến là từ đường. Đây là nơi có ý nghĩa vô cùng quan trọng với mỗi dòng họ. Công trình này được xây dựng nhằm mục đích phục vụ cho việc thờ cúng tổ tiên của dòng họ hoặc chi trong họ tính theo phụ hệ. Ở các tỉnh miền Nam có thể không thường bắt gặp nhà thờ họ nhưng ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung, nhà thờ họ được xây dựng khá phổ biến. Nhà thờ họ được coi là một văn hóa đẹp đã có từ lâu đời của người Việt.
Cổng nhà thờ họ được coi là công trình dẫn vào nơi tâm linh của một dòng họ. Bởi vậy, cổng nhà thờ họ có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tùy thuộc vào điều kiện, đóng góp cũng như vai vế, địa vị của các thành viên trong dòng họ mà nhà thờ họ có thể xây dựng theo quy mô, kiến trúc khác nhau. Cổng nhà thờ họ cũng có thể được xây bằng đá tự nhiên hoặc gạch trát xi măng.
5. Cổng tam quan ốp đá đẹp
Các bạn chắc hẳn đã bắt gặp khá nhiều hình ảnh những chiếc cổng tam quan đá tại các công trình được chế tác, thi công lắp đặt, xây dựng theo kiến trúc cổ như lăng tẩm, đền chùa, miếu mạo,… Đây là một mẫu cổng có 3 lối đi, trong đó, lỗi chính giữa là lối lớn nhất, hai lớn hai bên thì nhỏ hơn. Vách cổng tam quan đá có thể được làm bằng gỗ, xây gạch hay đá. Trên trấn cửa là nơi để ghi tên chùa, đền, miếu mạo, bia đá… còn hai bên cửa là hai hàng câu đối.
>> Tham khảo các mẫu hoành phi câu đối hay
Các mẫu cổng tam quan đẹp có hai tầng nhưng cũng có nơi làm cổng đá tới 4 hay 5 tầng với 4 hoặc 5 cửa. Nói chung số tầng và số cửa cổng tùy thuộc theo tổng thể kiến trúc công tình cũng như mong muốn của người làm cổng. Thông thường, các mẫu cổng chùa đẹp có phần gác kiêm chức năng lầu chuông, khánh và được treo chuông lớn.
Phần lớn các mẫu cổng tam quan bằng đá đều được làm từ đá nguyên khối có màu xanh hoặc xám. Đây là loại đá được khai thác tự nhiên nên rất bền, màu sắc sáng bóng và cũng dễ để chế tác, lắp đặt hay xây dựng. Nghệ nhân thường khắc họa những hoa văn phù hợp lên hoặc dùng rồng bậc thềm đá để trang trí cho cổng đá.
6. Cổng nhà ốp đá đẹp kích thước lớn
Đây các loại cổng đá được thiết kế thi công lắp đặt cho những công trình riêng, cá nhân như nhà ở, biệt thự.
Vị trí xây dựng của cổng đá
Việc di dời cổng đá là tối kỵ bởi cổng đá có ý nghĩa rất quan trọng. Do đó cần lựa chọn vị trí phù hợp ngay từ đầu. Vị trí xây dựng cổng đá nên là những nơi ở cao, không bị ngập nước khi mưa lớn.
Cổng đá làng được xây ở đầu làng hoặc ngay lối ra vào chính. Chùa đình miếu tự cũng xây cổng đá ở phía trước, ngay chính giữa lối vào.
Các chất liệu thường dùng cho cổng đá
Đá núi nguyên khối có đặc tính bền chắc, màu sắc sáng bóng, có thể chế tác dễ dàng. Do đó, người ta ưa chuộng sử dụng chất liệu này trong làm cổng đá.
Những loại đá núi thiên nhiên được dùng nhiều nhất là đá granite, đá xanh, xám, vàng, trắng. Chủ công trình có thể lựa chọn dựa trên đặc tính riêng của từng loại đá hoặc loại đá hợp mệnh phong thủy của mình.
Những hoa văn nào thường được điêu khắc trên cổng đá?
Hoa văn là điểm nhấn quan trọng, tạo thêm điểm đặc sắc cho công trình cổng đá. Mỗi loại hoa văn đều có ý nghĩa riêng của mình. Các loại hoa văn được người Việt yêu thích lựa chọn nhất là long phụng, cảnh bồng lai, hoa sen, tứ quý,…
Nếu xây dựng cổng cho biệt thự hoặc nhà ở, thì nên chọn hoa văn linh vật để xua đuổi vận rủi, đón điềm lành may mắn. Hoặc gia chủ cũng có thể chọn các họa tiết đơn giản nhưng thanh cao như cành tre lá trúc.
Với các kiến trúc công giáo, cống đá sẽ được chạm trổ các họa tiết mang tính chất biểu tượng linh thiêng như dây nho, cành ô liu, Thánh giá.
Các bài thơ, văn tự, câu đối chữ hán cũng là kiểu trang trí phổ biến bên cạnh các họa tiết, hoa văn. Nội dung thường là câu răn, lời chúc, cầu nguyện may mắn từ ông bà, tổ tiên đến với con cháu.
Các mẫu cổng đá đẹp tại Đá Mỹ Nghệ Ninh Bình
- Mẫu cổng đá tự nhiên đẹp 51
- Cổng đá tứ trụ 46
- Mẫu cổng đá khu lăng mộ 50
- Cổng đá đền chùa 45
- Mẫu cổng đá nhà thờ họ 48
Giá cổng đá Ninh Bình
Nếu các bạn đang muốn đặt làm các cổng nhà thờ hay cổng chào đẹp,… bằng đá thì có thể liên hệ với chúng tôi. Cơ sở Đá Mỹ Nghệ Ninh Vân Hoa Lư Ninh Bình là một địa chỉ chuyên làm cổng đá đẹp, chất lượng hàng đầu với giá hợp lý nhất hiện nay.
Để tìm hiểu chi tiết về giá lăng mộ đá Ninh Bình và các loại cổng đá và đặt cổng đá, quý khách có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi:
- Điện thoại hotline tư vấn 0912.98.67.98
- Địa chỉ: Công ty Đá mỹ nghệ tại Làng nghề truyền thống đá Ninh Vân, thôn Xuân Phúc, xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.
Công ty Đá mỹ nghệ chúng tôi thuộc làng nghề truyền thống đá Ninh Vân Hoa Lư Ninh Bình. Với kinh nghiệm nhiều năm cùng đội ngũ tư vấn viên và thợ chuyên nghiệp, có tay nghề cao và nguyên liệu đá tự nhiên, công ty cam kết mang đến cho quý khách hàng những sản phẩm làm từ đá tốt nhất.
